SAN یا Storage Area Network، یکی از راه های ذخیره سازی اطلاعات است که به دلیل انعطاف پذیری و کارایی بالا، معمولا توسط شرکت ها یا سازمان های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. SAN، مجموعه ای از منابع ذخیره سازی فراهم می نماید که می تواند در صورت لزوم، به صورت متمرکز مدیریت شود.
اما تفاوت NAS و SAN در چیست و چطور ترافیک ذخیره سازی را از هم جدا می کنند؟
SAN یک شبکه پرسرعت و اختصاصی می باشد که امکان دسترسی به فضای ذخیره سازی بلوک (block-level storage) را برای سرور در دیتاسنتر فراهم می نماید. به عبارتی می تواند بدون واسطه و مستقیم به بلاک های هارد دیسک، دسترسی داشته باشد. SAN در راستای بهبود در دسترس بودن برنامه ها و همچنین تفکیک ترافیک ذخیره سازی از بقیه شبکه های LAN نیز استفاده می کند.
SAN وابستگی دستگاه های ذخیره سازی را به سرور از بین می برد و می تواند به صورت مستقل در شبکه، فعالیت داشته باشد. بنابراین هر نرم افزاری که بر روی سرورهای شبکه نصب می شود، قابلیت دسترسی به منابع ذخیره سازی را دارد. قابل ذکر است این ویژگی، منجر به بالا رفتن کارایی تجهیزات SAN می گردد.
SAN، سازمان ها را قادر می سازد منابع ذخیره سازی را راحت تر تخصیص و مدیریت کنند و در نهایت به اثربخشی بالاتری دست پیدا کنند. به جای داشتن ظرفیت ذخیره سازی جداگانه در سرورهای مختلف، می توان ظرفیت های زیادی را در دستگاه های مختلف به اشتراک گذاشت و آن را مطابق با نیاز، سفارشی سازی نمود. قابل ذکر است با این روش می توان به سادگی مدیریت نمود و از اطلاعات محافظت کرد.
SAN Storage کاربردهای زیادی دارد، از جمله ذخیره سازی فایل و ذخیره سازی پایگاه داده و غیره. در ضمن رایج ترین پروتکل در SAN، پروتکل iSCSI و Fiber Channel می باشد.
مزایای SAN
- دسترسی به اطلاعات با سرعت بالا
- قابل توسعه در وسعت زیاد
- دسترسی به فایل ها در سطح block
- دارای کیفیت بالای خدمات و قابل استفاده در سازمان های بزرگ با فعالیت های سنگین
- بکاپ گیری سریع
- یکپارچگی سرور و storage
- مدیریت متمرکز و آسان
- امنیت
- کارایی بالا در فرآیند BackUp گیری و پیاده سازی Disaster Recovery
- امکان اتصال دستگاه های ذخیره سازی به سرورها
- کاهش ترافیک شبکه
معایب SAN
- نیازمند نیروی متخصص
- صرف هزینه زیاد
در SAN چه اتفاقی می افتد؟
SAN متشکل از چندین هاست، سوییچ و دستگاه های ذخیره سازی به هم پیوسته است. این اجزا با استفاده از پروتکل های مختلف به هم متصل می گردند. فیبر نوری (Fibre Channel) به عنوان یکی از اصلی ترین پروتکل های جابجایی اطلاعات به شمار می رود. گزینه دیگر فیبر نوری از طریق Ethernet (FCoE) است که به سازمان ها این امکان را می دهد تا ترافیک فیبر نوری را از طریق اترنت های پرسرعت موجود، converging storage و پروتکل های IP به سمت یک زیرساخت مستقل هدایت کنند.
NAS یا Network Attached Storage چیست؟
NAS سیستمی است که در آن یک کامپیوتر به شبکه متصل است و خدمات ذخیره سازی داده های مبتنی بر فایل (file-based) را برای سایر دستگاه های موجود در شبکه، ارائه می دهد. این دستگاه مجموعه ای (array) از هارد دیسک است که قابلیت ذخیره سازی داده ها را در قالب پروتکل های NFS (سیستم فایلی شبکه‌ای مختص محیط‌های یونیکسی) و CIFS (سیستم فایلی شبکه‌ای مختص محیط‌های ویندوزی) دارا می باشد، البته پروتکل HTTP هم می تواند در اختیارش قرار بگیرد.
در حقیقت کاربر به منابع ذخیره سازی که بر روی NAS می باشد، به عنوان فایل و همچنین تحت شبکه، دسترسی پیدا می کند.
همه ذخیره سازهایی که به صورت NAS هستند، همواره به شبکه ای که دارای پروتکل TCP/IP، متصل می گردند. به طور معمول، NAS همانند block-baseهای SAN، پرسرعت نیست؛ اما LAN های پرسرعت می توانند بر بسیاری مشکلات تاخیر و عملکرد غلبه کنند. مهم ترین نقطه قوت NAS، تنظیمات ساده آن و به کار گیری آسان می باشد.
در این روش هارد دیسک بر روی یک سرور قرار می گیرد، و به منظور دستیابی سایر دستگاه ها، این هاردها در شبکه به اشتراک گذاشته می شوند. این استوریج ها، فضایی محلی و در دسترس جهت ذخیره سازی داده ها را با قیمتی بسیار مناسب تر از SAN در اختیار قرار می دهد.
مزایای NAS
- هزینه مناسب
- مدیریت متمرکز فضاهای ذخیره سازی
- مدیریت و کنترل ساده آن
- عدم نیاز به خاموشی دستگاه
- امکان توسعه پذیری مناسب
- امکان استفاده از ساختارهای افزونگی
- کاهش محدودیت در فضای دیسک local
- بهبود ساختار ذخیره سازی اطلاعات
- کاهش پراکندگی فایل ها و اطلاعات در شبکه با جمع کردن آن ها
- کاهش پیچیدگی مدیریتی file server
معایب NAS
- محدودیت در افزایش مقیاس
- کارایی محدود
- تاخیر زمانی
- محدودیت در فاصله؛ که بستگی به شبکه LAN دارد.
- خوانده شدن اطلاعات با سرعت پایین با توجه به ویژگی File Level Access
- افزایش ترافیک شبکه LAN به دلیل سرعت پایین خوانده شدن اطلاعات که منجر به کاهش پهنای باند می گردد
تفاوت SAN و NAS چیست؟
NAS و SAN هر دو راه حل های ذخیره سازی مبتنی بر شبکه می باشند که جهت حل مشکل ذخیره سازی تعداد زیادی از کاربران در یک زمان ایجاد شده اند. هر کدام از آن ها برای گروه خاصی از کابران در نظر گرفته شده اند. NAS و SAN به همان اندازه که مکمل هم هستند، به همان اندازه با هم در رقابت نیز هستند و نیازهای مختلف سازمان ها را پوشش می دهند. بسیاری از سازمان های بزرگ هم از NAS استفاده می کنند و هم از SAN. تفاوت های آن ها به قرار زیر است:
- اصلی ترین تفاوت NAS و SAN، پروتکل های دسترسی به اطلاعات است، در NAS از پروتکل های CIFS و NFS استفاده می کند، اما در SAN از پروتکل های ISCSI و Fiber Channel استفاده می گردد.
- به طور معمول SAN از فیبرنوری برای ارتباط، استفاده می کند در حالی که NAS معمولا از طریق اتصال اترنت استاندارد به شبکه متصل می شود.
- SAN، داده ها را در block level ذخیره می کند ولی NAS به عنوان فایل به داده ها دسترسی دارد.
- NAS، یک دستگاه ذخیره سازی واحد است که فابل ها را از طریق اترنت ارائه می دهد، نسبتا ارزان تر است و تنظیم آن نیز ساده تر می باشد. در صورتی که SAN با توجه به این که یک سیستم کامل شبکه ای و ترکیب شده از چندین درایو ذخیره سازی است، و بر اساس block-level کار می کند، اجرا و مدیریت آن، پیچیده تر و گران تر از NAS است.
- مدیریت فایل ها و کنترل های دسترسی در NAS بر عهده سیستم عامل خود دستگاه NAS می باشد ولی دستگاه هایی که با استفاده از ساختار Block Level به SAN دسترسی پیدا می کنند، خودشان فایل ها را مدیریت می کنند.